Zarządzanie, kierowanie, sterowanie
Omawiane pojęcia uważane są za bliskoznaczne. Szczególnie często stosowane
są w literaturze przedmiotu jako wyrazy zamiennie, aczkolwiek po głębszej analizie wypada stwierdzić, że ich utożsamianie nie jest w pełni właściwe.
Pojęcie najszersze to sterowanie, związane ono jest z interdyscyplinarną nauką
o systemach, które Janusz Gościński definiuje następująco:
„wszelkie celowe oddziaływanie jednego systemu na inny w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w przedmiocie sterowania lub stanu sterowanego systemu
w danej chwili, które uważa się za pożądane. Jest to więc proces decyzyjny oparty
na informacji początkowej oraz na informacji roboczej uzyskanej w trakcie procesu sterowania.”
Encyklopedia organizacji i zarządzania, Warszawa, PWE 1981, s. 490.
Pojęcie kierowanie jest natomiast pojęciem szerszym niż zarządzanie, czego dowodem jest twierdzenie Leszka Krzyżanowskiego:
„Przez kierowanie rozumiemy oddziaływanie informacyjno-decyzyjne aparatu zarządzającego, przekazywanie kanałami informacyjnymi, ukształtowanymi przez reguły organizacyjne, na komórki organizacyjne sfery realnej. Powodują one, że emitowane przez
te komórki oddziaływania materialno-energetyczne zmierzają do osiągnięcia celów organizacji.”
Współczesne koncepcje zarządzania, s. 201.
W literaturze przedmiotu znajduje się wiele definicji pojęcia zarządzanie, co za tym idzie występują między nimi pewne różnice. Jedną z nich jest definicja Bogdana Glińskiego, która brzmi następująco:
„Zarządzanie to działalność kierownicza polegająca na ustalaniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach podległych zarządzającemu na podstawie własności środków produkcji lub dyspozycji nimi.”
Encyklopedia organizacji i zarządzania, s. 490.
Inną znajdujemy w Międzynarodowym Słowniku Zarządzania:
„Zarządzanie to skuteczne wykorzystywanie i koordynowanie zasobów takich, jak: kapitał, urządzenia, materiały i praca, dla osiągnięcia określonych celów.”
Międzynarodowy Słownik Zarządzania s. 217.
Trzy omawiane wyżej pojęcia: sterowanie, kierowanie i zarządzanie są formami kierowania, nie różniącymi się co do istoty, ale wykazującymi inne cechy w relacjach zakresu i form oddziaływania kierującego na kierowanego, a najpowszechniejsze definicje właściwie odnoszą się do źródeł władzy organizacyjnej.